Jak powiedzieć „nie” i nie wpaść w długie dyskusje, usprawiedliwianie się i szukanie wymówek?
- Powiedz „NIE”
- Poinformuj o decyzji
- Ewentualnie uzasadnij krótko swoją decyzję
- Ewentualne zmiękczenie i zadbanie o relację
- Powiedz NIE – bezpośrednio i uczciwie przedstawia to Twoje stanowisko, zazwyczaj rozpoczynamy od zmiękczenia, np. niestety, przykro mi, chciałbym/chciałabym… To może wprowadzać pole do dyskusji z Twoją decyzją. Ważne, aby od początku było czytelne, czy zamierzasz spełnić prośbę czy nie. Może zadbać o przyjazny ton czy postawę ciała, jednak próbuj rozpoczynać odmowę od NIE.
- Poinformuj o decyzji – jest to krótkie uzupełnienie słowa NIE, informujące o tym, jak zamierzasz postąpić.
- Ewentualne uzasadnienie – jeśli nie chcesz go udzielać, masz do tego prawo. Jeśli jednak się na to zdecydujesz, staraj się nie używać sformułowań typu „nie mogę”, „muszę…”, „chciał(a)bym, ale…”, gdyż nie wskazują one na Twoją decyzję, a na „winę” okoliczności. One jednak nie decydują za Ciebie, a są tylko zbiorem informacji na podstawie, których podejmujesz decyzję. Jest to trudne, bo przyzwyczajenie podsuwa nam pomysły na zrzucenie odpowiedzialności za niepopularny wybór na coś lub kogoś innego. Użyj „chcę”, „wybieram”, „wolę”, „zdecydowałem/am”. Nie tylko bierzesz w ten sposób odpowiedzialność za siebie i swoje decyzje, ale także nie pozostawiasz pola do dyskusji. Rozmówca chętnie przedstawi Ci kilka rozwiązań problemu, jeśli usłyszy, że chciał(a)byś, ale nie możesz. Wpadasz wtedy w pułapkę szukania kolejnych wymówek, a przecież nie o to chodziło, chciałeś/aś tylko przedstawić swoje stanowisko. Masz prawo nie spełnić czyjejś prośby czy propozycji.
- Ewentualne zmiękczenie i podtrzymanie relacji – użyj go, jeśli osoba, z którą rozmawiasz jest dla Ciebie ważna i masz poczucie, że odmowa brzmi zbyt sucho. Zmiękczeniem może być hasło „przykro mi”, ale nigdy „przepraszam”, bo nie masz za co przepraszać, masz prawo do własnych decyzji. Jeżeli chcesz zadbać w komunikacie o relacje, możesz zaproponować alternatywę lub opcję na przyszłość, np. „Nie pójdę z tobą do kina, bo mam inne plany. Dawaj mi proszę wcześniej znać, żebym mógł/a zaplanować to w swoim grafiku” lub gdy odmawiamy ze względów finansowych, to podtrzymaniem relacji będzie propozycja „Możemy obejrzeć film w domu”. Celem tej ostatniej części jest pokazanie, że mimo, iż odmawiam, to relacja jest dla mnie ważna.
Agata Lamparska